بررسی انتقادی دیدگاههای سلبی جان دیویی از ایده آل های اخلاقی

نویسندگان

اعظم قاسمی

حمیدرضا آیت الهی

چکیده

رویکرد دیویی در اخلاق «ابزارانگاری» نامیده می شود.  از نظر دیویی ملاک ها و اصول اخلاقی «قوانین» نیستند بلکه ایده های کلی هستند که حاصل تجربه اند. این ایده ها، ابزارها یا روش هایی برای سر و کار داشتن با موقعیتهای جدید است. به اعتقاد دیویی تفکر ابزاری برای گذشتن از یک موقعیت مفروض آکنده از ابهام و ناهماهنگی به یک موقعیت جدید و بهتر است. لازمه این رویکرد پراگماتیستی این است که شرایط تضمین احکام ارزشی در رفتار خود بشر باشد و نه در یک مرجع ثابت پیشین مثل فرامین الهی یا صور افلاطونی و یا عقل محض. دیدگاه دیویی در خصوص انکار ایده آل های اخلاقی را می توان به چالش کشید. از آنجا که دیویی منکر شناخت مطلق هاست، جامعه ای که به لحاظ دموکراتیک اخلاقی باشد، اساس عقلانی خود را از دست می دهد.   1- این مقاله برگرفته از رسالة دکتری با عنوان «بررسی انتقادی مبانی فلسفی دیدگاههای اخلاقی جان دیویی و هیلاری پاتنام» است.

منابع مشابه

بررسی انتقادی دیدگاههای سلبی جان دیویی از ایده‌آل‌های اخلاقی

    رویکرد دیویی در اخلاق «ابزارانگاری» نامیده می شود.  از نظر دیویی ملاک‌ها و اصول اخلاقی «قوانین» نیستند بلکه ایده های کلی هستند که حاصل تجربه‌اند. این ایده‌ها، ابزارها یا روش هایی برای سر و کار داشتن با موقعیتهای جدید است. به اعتقاد دیویی تفکر ابزاری برای گذشتن از یک موقعیت مفروض آکنده از ابهام و ناهماهنگی به یک موقعیت جدید و بهتر است. لازمه این رویکرد پراگماتیستی این است که شرایط تضمین اح...

متن کامل

چالش های نظریه جان دیویی دربارة دموکراسی

دموکراسی مهم ترین عنصر در تفکر دیویی است. در این مقاله ضمن توصیف نظریه دیویی چالش های موجود در این نظریه بررسی می شود: یکم، دیویی هیچ استدلال فلسفی بر این اعتقاد خود که «دموکراسی یک ایده آل اخلاقی است»، ارائه نداده است. دوم، اگر برتری دموکراسی بر سایر شیوه به روش پسینی آشکار شده پس این ایده را نمی توان به آینده تعمیم داد و می توان آن را نقد کرد و روش ها یا نظام های دیگری را فرض کرد. سوم، حتی د...

متن کامل

نقد و بررسی فلسفة تربیتی جان دیویی

در این نوشتار تلاش شده است با مروری بر سه دسته از مهمترین مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و انسان‌شناختی در فلسفة تربیتی دیویی، اندیشة وی مورد نقد و بررسی قرار گیرد. چه بسا به دلیل تحولات جاری ناهمگون در فکر و اندیشة  دیویی، فهم کلام و دیدگاه او قدری مشکل به نظر برسد و نقد تفکر وی به این سادگی‌ها میسر ننماید. با این وجود، به دلیل موضع‌گیری‌های آشکار دیویی در ساحت جهان‌بینی و ایدئولوژی و صراحت گ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های فلسفی کلامی

ناشر: دانشگاه قم

ISSN 9791-1735

دوره 9

شماره 33 2007

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023